Haftanın ikinci gününden hepinize merhaba sevimli Müzik Eleştiri okurları. Umarım Pazartesi gününü sendrom yaşamadan sağ salim geçirmişsinizdir ve mutlu bir Salı sabahında bu yazıyı okuyorsunuzdur.
Normalde Lady Gaga parçalarını pek sev(e)meyen birisiyim. Bir şekilde sinirimi bozan bir nokta bulduğum için lise yıllarımdan beri karşıma çıkan önerileri hep es geçtim ve bir şekilde kendimi uzak tuttum fakat bu parçanın hikayesi biraz değişik.
Eskiden kullandığım arabanın modeli Applause olduğu için, günün birinde müzik ararken aklıma gelen ilk kelime olarak bu modeli yazdım. Sonra parçanın normal albüm versiyonunu dinledim. Eleştirel ve başkaldırı niteliğinde olan bu eser çalma listeme girmedi ama arada sırada dinlemeye başladım. Sonra pek çok eserde merak ettiğim gibi canlı performansının nasıl olduğunu merak ettim ve sonuç tam bir hüsrandı. Zira Lady Gaga performanslarında genellikle dans ve koreografiyi ön planda tuttuğundan ötürü vokali baya kötüydü.
Sanırım bu durum bir şarkıcıda en sevmediğim hallerden biridir. Eğer dansa ilgili bir insan olsam, açıp profesyonel dans performansları izlerim. Ama müziğe ilgili biri olarak bir müzisyenin koreografi yapacağım diye müzisyen kimliğini ikinci plana atmasını, çeşitli şekillerde (bir sürü arka vokalle desteklenerek nefes kullanımını dengelemeye çalışmak, auto-tune kullanımını gereksiz arttırmak ya da en kötüsü playback yapmak gibi durumlardan bahsediyorum) de bu durumu bastırmaya çalışmasını çok itici buluyorum. İlla koreografi olacaksa bile müzik ön planda tutulmalı (bunu yapan/yapabilen bir sürü sanatçı mevcut) ki seyirci oraya niçin geldiğini unutmasın. Neyse işte, hal böyle olunca tam parçadan da Lady Gaga'dan da bir soğuma hali geliyordu, fakat o anlarda karşıma bu akustik performans bir anda bakış açımı değiştirmeyi başardı.
Parçanın bu halini dinledikten sonra albüm versiyonunu pek de dinlemez oldum. Sanki parçanın yukarıda bahsini ettiğim eleştirel kimliği bu versiyonda olması gerektiği yeri çok daha iyi bulmuş gibiydi.
Piyano performansı mana bütünlüğüne -tüm o stüdyo kaydındaki enstrümanlardan- daha iyi yakışmıştı. Sade, yalın ve sert bir üslupla, nokta atışı bir ifade biçimi yakalamayı başardığı için de performansı çok takdir ettim. Vokal ile piyanonun ton ve ahenk uyumu da gerçekten çok başarılıydı.
Vokale ayrı bir paragraf açıyorum zira o nasıl bir ses kontrolüdür! Zaten Lady Gaga ses aralığı geniş bir sanatçı. Bununla beraber gırtlağını ve kafa seslerini bu kadar kontrollü kullanabilmek çok az kişiye nasip olacak bir yetenektir. Tabii yetenekle birlikte ciddi de bir çalışma gerektirir. Sanatçımız bu anlamda ödevini çok iyi yapmış. Her iki kanalın da parçanın manasına gösterdiği uyum sayesinde ortaya gergin, düşündürücü ve bence bir o kadar da güzel bir çalışma çıkmış.
Böyle sade ve güçlü bir performansta olumsuz olarak söylenecek çok da fazla söz düşmüyor bana. Belki "A-P-P-L-A-U-S-E" kısmında oluşan gerginliğin dozu biraz azaltılabilirdi. Zira hem vokal hem de piyano aynı şeyi vurgulayınca aşırı aşikar bir vurgulama olmuş. İnsanın "tamam anladık niye kızıyorsun ki?" diyesi gelebiliyor.
Bununla birlikte, parçanın eleştirdiği tüm normların içinde var oluşu, felsefî yönden bir eleştiri olabilir ama insanların içten içe neler yaşadıklarını ve çevresel şartlarını bilemediğim için yargılamak bana düşmüyor. Şahsım adına tepkimi böyle göstermeyi çok doğru bulmazdım. Bu çok subjektif bir yaklaşım olduğu için bu paragrafı okuduktan sonra imha edebilirsiniz.
Genel olarak toparlamam gerekirse beğendiğim ve başarılı bulduğum bir performans olmuş. Sanatçımızın ellerine, ağzına ve nefesine sağlık. Umarım, müzisyenlerin müziği önceleyince neler yapabildiğini gösteren bu performans yeni nesil tarafından kötü koreografilerden daha çok tanınır ve onlara örnek niteliği teşkil eder.
Sağlıcakla kalın...
Comments